Ο ΑΓΙΟΓΡΑΦΗΘΕΙΣ ΤΡΟΥΛΟΣ Ι.Ν. ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ ΧΟΛΑΡΓΟΥ 2017

Ο ΑΓΙΟΓΡΑΦΗΘΕΙΣ ΤΡΟΥΛΟΣ Ι.Ν. ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ ΧΟΛΑΡΓΟΥ 2017
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ Η ΑΓΙΟΓΡΑΦΗΣΗ ΤΟΥ Ι. ΝΑΟΥ

Τετάρτη 21 Μαΐου 2008

Η χώρα που ονομαζόταν Ρωμανία.

Αψηφώντας τις πολύπλοκες διπλωματικές συγκρούσεις, οι Δυτικοί του μεσαίωνα αναφέρονταν στην επικράτεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας με το όνομα "Ρωμανία" (χώρα των Ρωμαίων). Παραδείγματος χάριν: από τον έκτο μέχρι τον όγδοο αιώνα, η πόλη της Ραβέννας ήταν η πρωτεύουσα της επαρχίας των Ρωμαίων της Ιταλίας, η έδρα του Εξάρχου. Η περιοχή γύρω από τη Ραβέννα διοικούταν απευθείας από την Αυτοκρατορική εξουσία. Στη σκέψη των Λογγοβάρδων, του Γερμανικού λαού που απέσπασε μεγάλο τμήμα της Ιταλίας από τον Αυτοκρατορικό έλεγχο, η περιοχή γύρω από τη Ραβέννα ήταν Ρωμανία". Μέχρι σήμερα, αυτή η περιοχή της Ιταλίας ονομάζεται "Romagna", που προέρχεται από το "Ρωμανία". Αιώνες αργότερα, οι Φράγκοι της Τέταρτης Σταυροφορίας κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη το 1204. Στο Αυτοκρατορικό κενό που ακολούθησε, αυτοί οι τυχοδιώκτες, στην πλειοψηφία Γάλλοι, εξέλεξαν τον δικό τους Αυτοκράτορα και εγκαθίδρυσαν τη δική τους Φραγκική ή Λατινική Αυτοκρατορία. Ο Φραγκικός ή Λατινικός Αυτοκρατορικός τίτλος: "Imperator Romaniae" (Αυτοκράτωρ Ρωμανίας). Το "Αυτοκράτωρ Ρωμανίας" ήταν κάτι διαφορετικό από το "Imperator Romanorum" (Αυτοκράτωρ Ρωμαίων). Στη Δυτική Ευρώπη, ο τίτλος "Imperator Romanorum" ανήκε στους Γερμανούς διαδόχους του Καρλομάγνου και του Όθωνα Γ' όταν στεφανώνονταν από τον Πάπα στη Ρώμη. Μετά τον Όθωνα Γ', οι Γερμανοί Βασιλείς ονομάζονταν "Rex Romanorum" (Βασιλεύς Ρωμαίων) για το χρονικό διάστημα, που μπορούσε να είναι και πολλά χρόνια, που μεσολαβούσε από την στιγμή της εκλογής τους στη Γερμανία μέχρι τη στέψη τους στη Ρώμη Μετά τα μέσα του 13ου αιώνα, πολλοί Γερμανοί Βασιλείς δεν έλαβαν ποτέ το Αυτοκρατορικό στέμμα. Παρέμειναν "Rex Romanorum" σε όλη τη βασιλεία τους. Τη στιγμή κατά την οποία οι Σταυροφόροι της Τέταρτης Σταυροφορίας εξέλεξαν τον πρώτο Αυτοκράτορά τους τον Βαλδουίνο Α' (1204-1205), ο Δυτικός Αυτοκρατορικός θρόνος ήταν κενός. Ο Γερμανός Βασιλιάς Φίλιππος δεν είχε στεφανωθεί Αυτοκράτωρ από τον Πάπα και δεν επρόκειτο να στεφανωθεί ποτέ. Παρ' όλα αυτά, ο Βαλδουίνος Α' σεβάστηκε τη Δυτική παράδοση: δεν τόλμησε να προσβάλει τον Πάπα με το να διεκδικήσει τον τίτλο "Imperator Romanorum" αλλά μόνο τον τίτλο "Imperator Romaniae" (Αυτοκράτωρ Ρωμανίας). Στα μάτια των Δυτικών, μόνον ο Πάπας μπορούσε να κάνει κάποιον "Imperator Romanorum".

Στη Δύση, η ιδέα του "Imperator Romanorum" επέζησε για να περιγράφει τον εκάστοτε Ρωμαιοκαθολικό ηγεμόνα μέχρι το 19ο αιώνα. Το 1508, ο Πάπας εξουσιοδότησε τον "Rex Romanorum" (Βασιλιά) να αποκαλείται "Imperator Romanorum Electus" (Εκλεγμένος Αυτοκράτωρ Ρωμαίων) χωρίς την τελετή στέψης στη Ρώμη. Ο τελευταίος "Εκλεγμένος Αυτοκράτωρ Ρωμαίων " παραιτήθηκε το 1806. Ο Βολταίρος χλεύαζε την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία στη δύση της. Όπως σαρκαστικά έλεγε, η Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία "...δεν ήταν ούτε Αγία, ούτε Ρωμαϊκή, ούτε Αυτοκρατορία". Όπως και σε άλλα θέματα, ο Βολταίρος γελοιοποιούσε τα πράγματα στα οποία πίστευαν οι άλλοι. Μέχρι το τέλος, οι περισσότεροι Ευρωπαίοι, ειδικά οι Καθολικοί, αναφέρονταν στην "Sacrum Romanorum Imperium" (Aγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία) ως μια σοβαρή και σημαντική υπόθεση. Πάντως, οι Δυτικοευρωπαίοι δεν αυτοαποκαλούνταν Ρωμαίοι ούτε ονόμαζαν την πατρίδα τους Ρωμανία. Αυτές οι λέξεις αποδίδονταν, έστω και απρόθυμα, στην Κωνσταντινούπολη.

Οι Δυτικοευρωπαίοι δεν ήταν οι μόνοι σφετεριστές της Αυτοκρατορίας των Ρωμαίων που προσέβλεπαν στο όνομα της Ρώμης. Τον 11ο αιώνα, ένας κλάδος των Σελτζούκων Τούρκων εγκαθίδρυσε ένα Σουλτανάτο στη Μικρά Ασία, αποσπώντας εδάφη της Μικράς Ασίας. Η επικράτεια του Σουλτανάτου είχε αποκοπεί από την Αυτοκρατορία μετά τη μάχη του Ματζικέρτ (1071), στην οποία ο Αυτοκράτωρ Ρωμανός Δ' (1067-1071) έπεσε αιχμάλωτος στα χέρια των Τούρκων. Αυτό το Τουρκικό κράτος ονομαζόταν "Ρουμ", από το Ρώμη. Το Σουλτανάτο του Ρουμ συνέχισε να υπάρχει μέχρι μετά το 1300 έχοντας ως πρωτεύουσα το Κόνια (Ικόνιο).

Οι μεταγενέστεροι Οθωμανοί Τούρκοι υιοθέτησαν τον όρο "Rumelia" (Ρούμελη) για να ονομάσουν τα τμήματα της Βαλκανικής χερσονήσου που κατέκτησαν από τους Ρωμαίους κατά το 14ο αιώνα. Το " Ρούμελη " ήταν μια υποδεέστερη λέξη. Αν η Ανατολία ήταν η Ρώμη (Ρουμ), τότε οι Ευρωπαϊκές κτήσεις ήταν η Μικρότερη Ρώμη (Ρούμελη). Η λέξη "Ρούμελη" επέζησε μέχρι τον 19ο αιώνα. Ύστερα από μια ήττα των Τούρκων από τους Ρώσους, οι δυο αντιμαχόμενοι υπέγραψαν τη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου (1877). Η Συνθήκη περιλάμβανε μια διάταξη για τη δημιουργία του "Πριγκιπάτου της Ανατολικής Ρωμυλίας" υπό Ρωσική "προστασία" σε εδάφη που σήμερα ανήκουν στη Βουλγαρία. Η προσπάθεια για τη δημιουργία Ανατολικής Ρωμυλίας δεν απέδωσε ποτέ καρπούς. Μετά από διπλωματικές πιέσεις από άλλες δυνάμεις, η Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου υπέστη σημαντικές τροποποιήσεις στο Συνέδριο του Βερολίνου το 1878. Η Ανατολική Ρωμυλία εξαφανίστηκε πριν ακόμη αποκτήσει αληθινή ύπαρξη.

Ίσως κάποιοι να απορούν γιατί το όνομα "Ρωμανία" έγινε το όνομα ενός σύγχρονου έθνους που λέγεται Ρουμανία. Η σύνδεση του ονόματος "Ρωμανία" με το σημερινό έθνος "Ρουμανία" πηγάζει από το 19ο αιώνα. Στην πρώτη τους εμφάνιση στις ιστορικές πηγές του Μεσαίωνα, οι Ρουμάνοι αποκαλούνται "Βλάχοι" από τους χρονογράφους από την Ουγγαρία και την Κωνσταντινούπολη. Ένα πριγκιπάτο με το όνομα "Βαλαχία" εμφανίζεται μεταξύ των Βλάχων πριν από το 1300. Ακολούθησαν τα ξεχωριστά Βλάχικα πριγκιπάτα της Μολδαβίας και της Τρανσυλβανίας. Αργότερα, οι ερευνητές κατάλαβαν ότι η Βλάχικη γλώσσα προερχόταν από τη Λατινική: η Βλάχικη ήταν αδελφή γλώσσα με την Ιταλική, τη Γαλλική, την Ισπανική. Πώς έφτασαν Λατινόφωνοι σ' αυτή την απόμακρη γωνιά της Ευρώπης βόρεια από τον ποταμό Δούναβη; Οι μελετητές ανέπτυξαν τη θεωρία ότι οι Βλάχοι ήταν απόγονοι Ρωμαίων αποίκων και εκλατινισμένων ντόπιων που ζούσαν στην περιοχή βόρεια του Δούναβη κατά το δεύτερο και τρίτο αιώνα μ.Χ. Σ' αυτή την περίοδο, η περιοχή αποτελούσε τη Ρωμαϊκή επαρχία της Δακίας. Ανεξάρτητα από το εάν η θεωρία είναι σωστή ή όχι, αποτέλεσε τη βάση του Ρουμανικού εθνικιστικού αισθήματος κατά το 19ο αιώνα. Η ιδέα της Ρωμαϊκής καταγωγής προσέδωσε νέα υπερηφάνεια στους Βλάχους. Μετά τη συνένωση της Βλαχίας και της Μολδαβίας σε μια οντότητα το 1859, επιλέχθηκε το 1862 το όνομα "Ρουμανία" για να περιγράψει το συνενωμένο κράτος. Εκείνη την εποχή, η Ρουμανική ενότητα και ανεξαρτησία χρειαζόταν την υποστήριξη της Γαλλίας υπό τον Αυτοκράτορα Ναπολέοντα Γ' (1852-1870). Ο "Λατινικός δεσμός" με τη Γαλλία βοήθησε τη Ρουμανική υπόθεση εμπνέοντας το ενδιαφέρον των Γάλλων για το "αδελφό έθνος" της Ρουμανίας.

Παίρνοντας υπόψη τη σχετικά πρόσφατη εποχή κατά την οποία απέκτησε το όνομα της η σύγχρονη Ρουμανία, φαίνεται καθαρά ότι πρωτύτερα ο όρος "Ρωμανία" αναφερόταν στην επικράτεια όπου ζούσαν οι ελληνόφωνοι "Ρωμαίοι". Για πάνω από χίλια χρόνια, το κράτος που αποκαλούμε, λανθασμένα, Βυζαντινή Αυτοκρατορία ήταν η Ρωμανία. Μετά το τέλος της Αυτοκρατορίας, οι ελληνόφωνοι κάτοικοι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας συνέχισαν να αυτοαποκαλούνται "Ρωμαίοι".

Οι σύγχρονοι Έλληνες (Greeks) αυτοαποκαλούνται "Έλληνες" (Hellenes), όπως έκαμναν και οι αρχαίοι Έλληνες (Greeks). Η μεταστροφή από το "Ρωμαίοι" πίσω στο "Έλληνες", όπως και η μεταστροφή από το "Βλάχοι" στο "Ρουμάνοι", προήλθε από την πολιτική του εθνικισμού στα νεώτερα χρόνια. Οι Έλληνες (Greeks) χρειάζονταν τη Δυτικοευρωπαϊκή βοήθεια για να πετύχουν την ανεξαρτησία τους στις αρχές του 19ου αιώνα. Αυτή τη βοήθεια μάλλον δύσκολα θα την προσείλκυαν εάν οι Δυτικοί έβλεπαν τους Έλληνες (Greeks) ως Βυζαντινούς. Αν, ωστόσο, τους φαντάζονταν ως παιδιά του Πλάτωνα και του Περικλή, οι συμπάθειες των μορφωμένων Δυτικών, που είχαν εντρυφήσει στην Κλασική παράδοση, θα ήταν με την Ελλάδα. Κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1832, "αναμίχθηκαν βαθύτατα οι Φιλελληνικές συμπάθειες της Βρετανίας και άλλων Ευρωπαϊκών κυβερνήσεων. Η παρέμβαση υπέρ της ελληνικής ανεξαρτησίας αποδείχθηκε καθοριστική. Το όνομα "Έλλην" (Hellene) αναβίωσε με σκοπό να δημιουργήσει μια εθνική εικόνα που απέρριπτε το "Βυζαντινό" παρελθόν.

Συμπεράσματα

Τα ονόματα που δίνουμε στα πράγματα είναι σημαντικά για την εικόνα που σχηματίζουμε για την πραγματικότητα. Οι άνθρωποι συχνά ξαφνιάζονται όταν ανακαλύπτουν ότι ιστορικοί χαρακτηρισμοί που περιγράφουν το παρελθόν είναι νεολογισμοί που επέβαλε η ιστοριογραφία και η ιδεολογία, και όχι πραγματικότητες αυτού του ίδιου του παρελθόντος. Οι άνδρες και οι γυναίκες του Μεσαίωνα δεν ήξεραν ότι ζούσαν στον Μεσαίωνα, όπως και όσοι ζούσαν στην Κλασική Αθήνα ή την Ιταλική Αναγέννηση. Οι κάτοικοι της "Βυζαντινής Αυτοκρατορίας" δεν είχαν ιδέα ότι ήταν Βυζαντινοί. Γνώριζαν ότι είναι αυθεντικοί συνεχιστές του Ρωμαϊκού κόσμου, οι Ρωμαίοι που ζούσαν στη Ρωμανία.

Δεν υπάρχουν σχόλια: